افزایش تولید نفت به همراه بالا رفتن جزیی قیمت آن در سال جاری تاثیر خود را بر نرخ رشد اقتصادی کشور گذاشته است.این حجم منابع در صورت مدیریت صحیح می تواند شرایط بهبود زمینه تراز تجاری غیر نفتی را فراهم آورد.پیش بینی رشد 5 درصدی احتمالی است که در صورت ادامه روند رشد قیمت و تولید نفت انتظار می رود.از سوی دیگر ممکن است افزایش درآمد های نفتی منجر به بالارفتن نرخ تورم و شکست برنامه های تورمی دولت گردد. اگزیم نیوز در اینباره نظر دکتر مهدی پازوکی اقتصاددان و استاد دانشگاه علامه طباطبایی را پرسیده است که در ادامه می خوانید:

مهدی پازوکی افزایش یک میلیون بشکه نفت در روز را عامل مهمی بر رشد اقتصادی کشور دانست و گفت: ما از 1 میلیون و 400 هزار بشکه در روز به تولید  حدود 2 میلیون و 400 هزار بشکه دست پیدا کرده ایم که قطعا این حجم افزایش تولید به همراه افزایش قیمت نفت تاثیر مهمی بر نرخ رشد اقتصادی ما خواهد گذاشت.البته هنوز رتبه ما در اوپک پنج است و عراق رتبه ما را به دلیل داشتن زیرساختهای بهتر در زمینه استخراج گرفته است. عراق با کمک شرکت های آمریکایی سرمایه گذاری های خوبی در زمینه زیرساختهای استخراج نفت انجام داده و در حال حاضر می تواند دو برابر از ذخایر مشترک فی مابین استفاده کند. این نشان از اهمیت سرمایه گذاری در صنایع بالا دستی نفت دارد.

پازوکی کمبود سرمایه ارزی و تکنولوژیکی را دلیل عقب ماندگی ما در تولید نفت دانست و گفت: به دلیل اهمیت نفت در اقتصاد ما باید به این مسائل مهم توجه خاص شود. اثر افزایش تولید نفت روی اقتصاد بر هیچکس پوشیده نیست. اگر ایران برجام را نمی پذیرفت ما الان در مرحله تبادل نفت در برابر غذا بودیم. افزایش تولید از برکات برجام است. ما در حال حاضر نفت را با کشتی های خودمان جا به جا می کنیم در حالیکه قبل از برجام نفتکش های ما اجازه پهلو گرفتن در بنادر مهم نفتی دنیا را مثل رتردام و سنگاپور نداشتند.حتی بیمه هم نمی شدیم.

وی شرایط اقتصادی قبل از برجام را نامساعد خواند و گفت: امضای برجام شرایط بازگشت به چرخه اقتصادی را فراهم کرد. البته درایت حاکم بر وزارت نفت دولت فعلی در این تغییرات بی تاثیر نیست. تیم حاضر به لحاظ دانش، سواد، مدیریت و شناخت از بازار جهانی بسیار بهتر از وزارت دولت قبلی عمل می کند.علی رغم اینکه دلار در هنگام شروع دولت فعلی در بازار آزاد 3650 تومان بود.در مرداد 1392، علی رغم اینکه ما متوسط تورم بالایی را تجربه کردیم، هنوز نرخ ارز زیر قیمت قبلی است.این امر بیانگر این است انتظارات تورمی در جامعه ما به شدت کاهش پیدا کرده که دلیل عمده آن توافقات اخیر با جامعه جهانی بود.

پازوکی افزود: در حال حاضر وضع اقتصادی ما می تواند بهتر باشد به شرطی که تندرو ها در کار دولت دخالت نکنند و اجازه دهند دولت کارش را بکند. این افراد از رانت سیاسی برخوردارند و برای اقتصاد مشکل ایجاد می کنند و نمی گذارند سرمایه گذاری داخلی با فراغ خاطر انجام شود و از طرفی اجازه بستر سازی برای سرمایه گزاری خارجی را هم نمی دهند.در همه دنیا ابتدا سرمایه گذاری داخلی شکل می گیرد و به دنبال آن سرمایه گزار خارجی جذب می شود.این بخش از بدنه دولت نمی گذارد منابع حاصل از فروش نفت درست و در جای خود صرف شود.

وی درباره بهبود تراز تجاری غیر نفتی به دنبال افزایش درآمدهای نفتی گفت: مسلما درآمد نفت بر اقتصاد غیر نفتی موثر است به شرطی که مدیریت سالم حاکم باشد.از این جهت انتقاداتی به دولت وارد است. دولت در زمینه تحول مدیریتی کمی ضعیف عمل کرده و حضور افراد تندرو، ناکارآمد و غیر متخصص بر مسندهای حساس بازده اقتصادی را پایین آورده است. در انتخابات 1392 مردم به وضوح خواهان یک تغییر در بدنه مدیرت کشور بودند اما متاسفانه بخشی از دولت این درخواست را متوجه نشدند.

پازوکی از سال 1394 بعنوان یکی از بدترین سالهای اقتصادی کشور یاد کرد و گفت:  اقتصاد ایران در سال جاری نسبت به سال گذشته قطعا وضعیت بهتری را تجربه خواهد کرد. من نرخ رشد اقتصادی را مثبت ارزیابی می کنم. البته این نرخ بستگی به سیاست های دولت و اجرایی شدن تصمیاتی که گرفته در حوزه اقتصادی گرفته دارد. با افزایش نرخ رشد اقتصادی شاهد بالا رفتن حجم تولید خواهیم بود که در رشد صادرات موثر است. این توصیف به معنی بی عیب و نقص بودن روند فعالیت های اقتصادی نیست اما در مجموع روند اقتصادی خوب و مثبت است.من رشد اقتصادی را در یکسال آینده بین 4/5-3/5 درصد پیش بینی می کنم.

وی در مورد تاثیر افزایش تولید بر تورم گفت: افزایش تولید و افزایش درآ؛مد نفتی اگر درست مدیرت نشود می تواند به تورم دامن بزند و باعث شود بیماری هلندی را تجربه کنیم. وضعیتی که با تزریق مستقیم پول به اقتصاد بوجود می آید.مدیریت نابخردانه تورم را حتما دامن خواهد زد. دولت آقای روحانی اگر بتواند انضباط اقتصادی را به اقتصاد ایران بر گرداند شاهد روند رو به رشد شاخص های اقتصادی از جمله نرخ رشد اقتصادی، نرخ رشد سرمایه گزاری، نرخ رشد پس انداز و اشتغال مثبت خواهد بود.

پازوکی ادامه داد: چیزی که اقتصاد ایران را رنج می دهد بی انضباطی مالی است که شامل بی انضباطی پولی، مالی و اداری است.مسئول مستقیم بی انضباطی پولی بانک مرکزی است که باید نقدینگی و افزایش میزان بدهی بانکها به دولت را کاهش دهد.انضباط مالی در دست سازمان برنامه و بودجه است که از طریق بودجه اعمال می شود به نحوی که باید بین درآمدها و مخارج دولت تعادل برقرار کند و در نهایت انظباط اداری که وظیفه سازمان امور اداری است. در سالهای اخیر سیستم اداری ما فشل شده بود و افراد نالایق و ناکارآمد سر کار بودند  و روابط بر ضوابط حکومت می کند.

وی افزود: اگر نوعی انضباط پولی، مالی و اداری حاکم بشود دولت باید پاسخگو باشد و سعی کند از رانت خوارها فاصله بگیرد و مرعوب آنها نشود. دولت باید بداند بعد از خداوند متعال بزرگترین سرمایه دولت، ملت است و سعی کند در چارچوب منافع ملی و مدیریت خردمندانه قدم بردارد.